Pieter Hilhorst - Afbeelding: de Volkskrant
Pieter Hilhorst heeft een paar twintigers gesproken en hij begreep ze niet. Hilhorst woonde een debat in de Rode Hoed bij, en verbaasde zich over wat hij noemt “de blijmoedige zelfoverschatting” van, vooruit dan maar, mijn generatie. “De twintiger heeft het idee dat z’n eigen leven wel maakbaar is, maar de wereld om hem heen niet.” zei hij ook. Dat roepen we toch al jaren over “de Nederlander”, ongeacht hoe oud die is, dacht ik toen.
Hilhorst schetst in de Volkskrant een herkenbaar beeld van mijn generatie. Sterker, ik herken mijzelf erin: ook ik wantrouw de tandeloze en soms verdwaasde Occupy-beweging, ook ik was na mijn studie werkeloos, ook ik ben afhankelijk van mijn ouders, ook ik ben inmiddels zzp’er in de marge en ook ik ben behoorlijk individualistisch ingesteld.
Tot zover de een-op-een-relatie tussen zijn beeld en mijn leven. Ik ben namelijk echt niet zo naïef om te denken dat wereldwijde economische ontwikkelingen mij niet raken. En ik lijd al helemaal niet aan “blijmoedige zelfoverschatting”. “Als de wereld vol onzekerheden zit, kun je maar beter zeker van jezelf zijn”, zo karakteriseert hij mijn generatie. Die mensen zullen er zeker zijn, maar ik vrees dat voor veel anderen geldt: als de wereld vol onzekerheden zit, doordat de verzorgingsstaat moedwillig wordt afgebroken bijvoorbeeld, dan ben je tot op zeker hoogte inderdaad op jezelf aangewezen. Dat is geen blijmoedige zelfoverschatting, dat is aan cynisme grenzend realisme. Een gevoel van urgentie dat geen ruimte krijgt door een nog sterker gevoel van machteloosheid.
Het is niet meer vanzelfsprekend dat iedere generatie het beter heeft dan de vorige, daar heb ik me al bij neergelegd. Maar dit alles betekent niet dat ik me wil afkeren van de samenleving, noch dat ik mijzelf dolgraag, vol “blijmoedige zelfoverschatting”, in een Darwiniaanse overlevingsstrijd wil werpen. Dat ik individualistische trekjes vertoon, betekent niet dat ik voorstander ben van een, excusez le paradoxe, compleet geïndividualiseerde maatschappij.
Tot slot: ik denk al helemaal niet dat mijn eigen leven wel en de samenleving niet maakbaar is. Ik vermoed dat ze het allebei een beetje zijn. Verder begrijpen Pieter Hilhorst en ik elkaar perfect.
23 november 2011, hardhoofd.com