“Sport – het is niet een barmhartige waarheid, en er wordt vaak omheen gepraat, maar er is nu eenmaal niets aan te doen – sport is voor imbecielen.” schreef Rudy Kousbroek ooit. Ik wilde niet luisteren en betaalde de prijs: ik zat een kleine week met mijn voet in een verband.
De zwelling is bijna weg, de blauwe plekken nog niet. Ze zitten op vreemde plaatsen: een kruis hoog op mijn wreef en dunne blauw-paarse streep langs de gehele lengte van mijn voet, parallel aan mijn zool. Nu het drukverband eraf is, is het zaak voorzichtig te zijn. Geen rare bewegingen te maken, want bij iedere kleine verplaatsing schreeuwt de voet dat ik “godverdomme stil moet zitten”.
Op dit soort momenten denk ik onvermijdelijk aan Gus van Sant’s korte zen-film The Discipline of DE. Ik heb eigenlijk niet veel associaties bij het woord zen. De Dalai Lama (die er geloof ik weinig mee te maken heeft), motoronderhoud en DE.
De eerste keer dat ik The Discipline of DE zag was in het Centre Pompidou in Parijs, een paar jaar terug. We – mijn lief en ik – dwarrelden een beetje door de zalen. Van die dag en de tentoonstelling weet ik niet veel meer. Alleen hoe ik opgewonden raakte toen ik op eigen kracht verwijzingen naar Kafka’s Het Proces ontdekte in een van de films. Totdat ik me iets later realiseerde dat het min of meer een letterlijke verfilming was en het met mijn scherpzinnigheid dus wel meeviel.
The Discipline of DE heeft weinig met Kafka te maken. De 16-mm film is gebaseerd op het verhaal Exterminator (1973) van William S. Burroughs en handelt over een kolonel buiten dienst die al zijn handelingen “met beleid” uitvoert. Wat DE precies is?
“Doing whatever you do in the easiest, most relaxed way you can manage. Which is also the quickest and most efficient way.”
Het is geen principe waar ik mijn leven op zou kunnen inrichten, maar het spreekt de deeltijd-neuroot in mij wel aan. (Zoals ook Kafka dat kan.) En niet zelden als ik mijn hoofd, schouders, knie, teen of elleboog stoot, dan denk ik er nog wel eens aan. Even diep ademhalen. Nog een keer proberen.
DE is niet alleen de therapeut die de verstoorde relatie tussen mij en mijn voet in goede banen leidt. Deze week alleen al heeft DE me ook geholpen tijdens het doen van een schijnbaar onbedwingbare berg afwas en bij het openmaken van blauwe enveloppen en het invullen van omzetbelastingformulieren. In dat laatste geval is na al het uitstellen het enige wat werkt: koffiezetten (geen DE), de tafel leegvegen, niet meer sigaretten roken dan strikt noodzakelijk en met beleid en in alle rust de taak volbrengen. Dan kom je er vanzelf achter dat je zo weinig verdiend hebt dat je de BTW lekker mag houden. Do Easy.
De film:
Extra:
Gus van Sant vertelt hier over de totstandkoming van de film en, in the interest of balance, ook iemand die ingewikkeld doet en concludeert dat:
“Doing Easy yields neither an easy nor relaxed life, but rather an obsessive-compulsive pathology, most clearly manifested in a socially deadly form of isolation of affect.”
Eerder te lezen op Hard//Hoofd.